Jak Polacy zlikwidowali niemieckiego generała pod Warszawą. Śmierć barona Wernera von Fritscha

Na temat śmierci tego niemieckiego generała krążyły po Niemczech najbardziej fantastyczne plotki. Spekulowano, że stał za tym sam Hitler, bądź że zamordowało go tajne komando zabójców z SS. Prawda natomiast jest taka, że rankiem 22 września 1939 roku generała pułkownika barona Wernera von Fritscha powaliła pod Warszawą kula polskiego cekaemu. 

Homoseksualista na czele OKH?

Baron Werner von Fritsch jeszcze przed kilkunastoma miesiącami zajmował jedno z najwyższych stanowisk wojskowych w Trzeciej Rzeszy – naczelnego dowódcy Oberkommando Des Heeres (OKH). Ten zagorzały nazista, noszący charakterystyczny monokl, jako głównodowodzący wojsk lądowych był architektem odbudowy Wehrmachtu. Był także uczestnikiem wieczornej narady Adolfa Hitlera z najwyższymi doradcami politycznymi i wojskowymi w dniu 5 listopada 1937 roku w Kancelarii Rzeszy. Führer przedstawił wówczas swoje plany politycznej i militarnej ekspansji w Europie. Von Fritsch i naczelny dowódca Wehrmachtu feldmarszałek Werner von Blomberg zajęli stanowiska krytyczne w tej sprawie.

1. Naczelny dowódca niemieckich wojsk lądowych baron Werner von Fritsch - na fotografii w stopniu generała porucznika. 

Hitler, nie znosząc sprzeciwu, pozbył się obu przy pierwszej nadarzającej się okazji. Von Blomberga, wdowca, zgubił ślub z kobietą, która kilka lat wcześniej pozowała do zdjęć pornograficznych i figurowała w aktach policyjnych jako prostytutka. Natomiast von Fritscha, mężczyznę stanu kawalerskiego, na podstawie fałszywych pomówień spreparowanych przez Gestapo oskarżono o homoseksualność, a zatem orientację seksualną szczególnie piętnowaną przez partię nazistowską jako podważającą rasowy ideał aryjskiej męskości i siły. 

Choć ostatecznie udało mu się oczyścić z zarzutów, jego kariera była złamana i zmuszony został do ustąpienia ze stanowiska. Miejsce to zajął bardziej spolegliwy i mniej niezależny generał pułkownik Walter von Brauchitsch. Von Fritsch zaś został honorowym szefem 12. Pułku Artylerii, w którego szeregach we wrześniu 1938 roku brał udział w zajęciu Kraju Sudeckiego, a rok później – w agresji na Polskę.

Na celowniku niemiecki generał

22 września po godzinie 9.00 generał pułkownik von Fritsch w towarzystwie swojego adiutanta i jeszcze drugiego oficera znalazł się na wysuniętym stanowisku w murach starej rzeźni w folwarku Lewinów, gdzie miał obserwować skutki ostrzału Warszawy przez artylerię niemiecką. Kilkaset metrów dalej, na pograniczu Targówka, ciągnęła się linia obrony pododcinka „Elsnerów”, obsadzona przez żołnierzy 80. Pułku Piechoty. W jednym ze znajdujących się tam budynków mieścił się polski punkt obserwacyjny, a obok niego, w zaroślach, znajdowało się stanowisko cekaemu.

W pewnym momencie, około godziny 9.40, polski obserwator zauważył ruch pod murem rzeźni. Była tam grupa niemieckich wojskowych, wśród nich przez lornetkę uważnie lustrujący przedpole wysoki stopniem oficer z rzucającymi się w oczy czerwonymi wyłogami na kołnierzu płaszcza. Do cekaemu poszedł rozkaz otwarcia ognia do wskazanego celu. Natychmiast po tym zmieniono jego stanowisko z obawy, że nieprzyjaciel skieruje na nie ostrzał swojej artylerii.

2. Polski cekaem wz.30 na stanowisku ogniowym.

Seria okazała się celna. Von Fritsch został trafiony rykoszetem w udo i zaczął obficie krwawić. Kula rozerwała tętnicę. Generał, czując, co się święci, nie pozwolił się ratować swojemu adiutantowi. Zmarł w ciągu kilku chwil.

Informacja o śmierci von Fritscha błyskawicznie obiegła Rzeszę (podano ją też w warszawskich dziennikach) i natychmiast pojawiły się fantastyczne pogłoski na ten temat. Spekulowano, że sam umyślnie wystawił się na cel Polakom bądź nawet został zlikwidowany przez zabójców z SS. Adolf Hitler zarządził państwowy pogrzeb na 26 września, lecz sam nie wziął w nim udziału. Jesienią 1939 roku z rozkazu niemieckich władz okupacyjnych wzniesiono w pobliżu miejsca jego śmierci pamiątkowy obelisk, który został zniszczony pod koniec wojny.

***

Artykuł ten jest nieco przeredagowanym fragmentem mojej książki pt. „Twierdza Warszawa”, którą można nabyć w księgarni Wydawcy: https://www.znak.com.pl/ksiazka/twierdza-warszawa-kalinski-dariusz-231572

***

    Źródła fotografii:

1. Wikimedia Commons CC BY-SA 3.0 de.
2. Wikimedia Commons CC BY-SA 4.0.